ब्रसेल्स । युरोपेली सङ्घ (इयु) का नेताहरूले युक्रेनलाई आगामी दुई वर्षसम्म सैन्य तथा आर्थिक आवश्यकताहरू पूरा गर्न ९० अर्ब युरो बराबरको ब्याज-मुक्त ऋण उपलब्ध गराउने सहमति जनाएका छन् । यद्यपि, कोष जुटाउन फ्रिज गरिएको रुसी सम्पत्तिहरू प्रयोग गर्ने योजनामा बेल्जियमसँगको मतभेद समाधान हुन सकेको छैन ।

लगभग चार वर्षदेखि जारी युद्धका कारण युक्रेनको अर्थतन्त्र अत्यन्तै दबाबमा रहेको छ । अन्तर्राष्ट्रिय मुद्रा कोष (आइएमएफ) ले सन् २०२६ र २०२७ मा युक्रेनलाई करिब एक खर्ब ३७ अर्ब युरो (एक खर्ब ६१ अर्ब अमेरिकी डलर) आवश्यक पर्ने अनुमान सार्वजनिक गरिसकेको छ । किएभ सरकार टाट पल्टिने सङ्घारमा पुगेको बताइँदै आएको छ र वसन्तसम्म नगद अभाव झेल्नुपर्ने अवस्था रहेको छ ।

युरोपमा प्रायः बेल्जियममा अवस्थित करिब दुई खर्ब १० अर्ब युरो ९दुई खर्ब ४६ अर्ब डलर० बराबरका रुसी सम्पत्तिहरू फ्रिज अवस्थामा रहेका छन् । तीमध्ये केही सम्पत्ति प्रयोग गरी युक्रेनलाई सहयोग गर्ने प्रस्ताव अघि सारिएको थियो । तर, बेल्जियमले यसलाई कानूनी रूपमा जोखिमपूर्ण भन्दै आपत्ति जनाएपछि सहमति जुट्न सकेन ।

इयुका नेताहरूले बिहीबार रातिसम्म बेल्जियमलाई ‘क्षतिपूर्ति ऋण’ योजनामा समर्थन गरेमा सम्भावित रुसी प्रतिशोधबाट जोगाउने आश्वासन दिन गहन प्रयास गरेका थिए । तर अन्ततः उक्त विकल्प प्रयोग नगर्ने निर्णय भयो । वार्ता अवरुद्ध भएपछि नेताहरूले पूँजी बजारबाट ऋण उठाएर युक्रेनलाई सहयोग गर्ने बाटो रोजे ।

युरोपेली आयोगका अध्यक्ष एन्टोनियो कोस्टाले सामाजिक सञ्जालमार्फत भने, “हामीसँग सम्झौता भएको छ । सन् २०२६–२७ का लागि युक्रेनलाई ९० अर्ब युरो सहयोग गर्ने निर्णय स्वीकृत भएको छ । हामीले प्रतिबद्धता जनायौँ र हामीले त्यसलाई पूरा गर्‍यौँ ।”

सबै सदस्य राष्ट्रले भने यो ऋण प्याकेजमा पूर्ण समर्थन जनाएनन् । हङ्गेरी, स्लोभाकिया र चेक गणतन्त्रले युक्रेनलाई समर्थन गर्न असहमति जनाउँदै विरोध जनाए । तर अन्ततः यस्तो समझदारी कायम भयो, जसअनुसार ती देशहरूले प्याकेज अवरुद्ध नगर्ने र कुनै पनि सम्भावित वित्तीय जोखिमबाट सुरक्षा दिने वाचा गरियो ।

हङ्गेरीका प्रधानमन्त्री भिक्टर ओर्बनले भने, “म युरोपेली सङ्घ युद्धमा तानिन चाहँदिनँ ।” उनका अनुसार, ‘पैसा दिनु भनेको युद्धमा संलग्न हुनु हो ।’ साथै, उनले फ्रिज गरिएका रुसी सम्पत्तिहरू प्रयोग गर्ने असफल योजनालाई ‘मृत अन्त्य’ को संज्ञा दिए । ओर्बन रुसी राष्ट्रपति भ्लादिमिर पुटिनका युरोपमा सबैभन्दा नजिकका सहयोगीका रूपमा चिनिनुहुन्छ र आफूलाई शान्ति निर्माता मान्नुहुन्छ ।

फ्रान्सका राष्ट्रपति इमानुएल म्याक्रोनले भने युक्रेन र यसको युद्ध प्रयासहरूलाई सहयोग गर्न पूँजी बजारबाट ऋण लिनु ‘सबैभन्दा यथार्थवादी र व्यावहारिक उपाय’ भएको बताउँदै यस सम्झौतालाई ठूलो प्रगति भएको टिप्पणी गरे ।

जर्मन चान्सलर फ्रेडरिक मेर्जले पनि यो निर्णयको स्वागत गरिन्। “युक्रेनका लागि वित्तीय प्याकेजलाई अन्तिम रूप दिइएको छ”, मेर्जले जारी गर्नुभएको विज्ञप्तिमा उल्लेख छ, “युक्रेनलाई शून्य ब्याज ऋण प्रदान गरिएको छ ।”

उनका अनुसार यी कोषहरू आउँदो दुई वर्षका लागि युक्रेनको सैन्य तथा बजेटीय आवश्यकताहरू पूरा गर्न पर्याप्त हुनेछन् । रुसले युद्ध क्षतिपूर्ति नदिएसम्म फ्रिज गरिएका सम्पत्तिहरू अवरुद्ध नै रहने उनले स्पष्ट पारिन् ।

युक्रेनी राष्ट्रपति भोलोदिमर जेलेन्स्कीका अनुसार युद्धको कुल लागत छ खर्ब युरो (सात खर्ब डलर) भन्दा बढी पुग्नेछ । – रासस/एपी